فشار خون سیستولیک و دیاستولیک چیست ؟ 

فشار خون سیستولیک و دیاستولیک چیست ؟ با دستگاه فشار خون  ، بی گزند ، بی گزند بمانید

فشار خون سیستولیک و دیاستولیک چیست ؟ 

در سیستم گردش خون انسان ، قلب اصلی ترین پایگاه تبادل خون است . این ارگان روزانه چند ملیون بار خون را به سایر بخش های بدن پمپاژ کرده و سپس دریافت می کند . خون ارسالی از قلب ، حاوی اکسیژن و مواد مغذی است . خونی که از ارگان ها جمع اوری شده و به قلب باز گردانده می شود ، خونی حاوی دی اکسید کردن و سایر مواد زائد است که باید پاکسازی شوند .
خون ارسالی ، از طریق عروق به ارگان ها می رسد . این خون در حین عبور از درون رگ ها ، فشاری را به دیواره ی رگ وارد می کند . این فشار ، که با میزان میلی متر جیوه مشخص می شود ، مقدار معینی ست که تحت عنوان ” فشار خون ” نامیده می شود .
فشار خون با کمک دستگاه های تست فشار خون مشخص می شود . این دستگاه ها می توانند از نوع دیجیتالی ، جیوه ای و یا عقربه ای باشند . نوع عقربه ای و جیوه ای ، تخصصی تر بوده و برای مشاهده ی میزان فشار خون توسط ان ها ، نیاز به دانش پزشکی وجود دارد . اما در نوع دیجیتالی که با نام فشار سنج خانگی هم معرفی می شوند ، فشار خون به صورت دو رقم ، روی مانیتور مشخص شده و نیاز به اطلاعات پزشکی خاصی ندارد .

ارقام نمایش داده شده توسط فشار سنج ، فشار های سیستولیک و دیاستولیک خون هستند . عدد بالایی که با نام ” سیستولیک ” معرفی می شود ، نشان دهنده ی میزان فشار وارد شده در هنگام انقباض قلب به دیواره ی سرخرگ وارد می شود . در افراد عادی و در صورتی که در حالت استراحت از فرد تست فشار خون گرفته شده باشد ، این رقم در حدود ۱۲۰ میلی متر جیوه است . مقادیر کمتر از ۱۲۰ میلی متر جیوه معمولا خطراتی به همراه ندارد ؛ اما با افزایش ان به ۱۳۹ الی بالا تر ، می تواند فرد را به مرحله ی مرزش بیماری فشار خون نزدیک کند .
هرچقدر که فشار سیستولیک خون بیشتر باشد ، احتمال ایجاد پلاک های خونی در رگ ، سفت شدن ( اتساع ) عروق ، و سایر بیماری های قلبی بیشتر می شود .

عدد پاییینی که با عدد ” دیاستولیک ” معرفی می شود ، به معنی حداقل مقدار فشاری است که پس از پمپاژ خون توسط قلب در زمان استراحت ، به دیواره سرخرگ وارد می شود . افزایش این فشار نیز به نوبه ی خود می تواند در بیماری فشار خون نقش داشته باشد . میزان فشار خون دیاستولیک در حالت استراحت ، رقمی در حدود ۸۰ است . با افزایش آن و رسیدن به رقم ۹۰ الی ۹۹ ، عوارضی مشابه با موارد ذکر شده رخ می دهد .

کاهش این رقم ، خطرات خاصی را معمولا به همراه ندارد . مثلا برای افراد عادی که فشار ان ها ۱۲۰ / ۸۰ است ، کاهش آن تا ۱۰۰ / ۵۰ نیز هیچ علائمی از افت فشار را نخواهد داشت . اما برای افراد مسن و افرادی با بیماری های زمینه ای مثل بیماری های قلبی ، ممکن است عوارضی مثل سرگیجه ، عدم تعادل و … را به همراه داشته باشد .
اما مساله ی مهم ، افزایش میزان فشار خون است . برخلاف کاهش فشار که خطرات خاصی را به همراه نداشت ، افزایش فشار خون می تواند تبدیل به یک بیماری شده و نیاز به مصرف دارو ، تغییر رژیم غذایی و حتی تغییر سبک زندگی داشته باشد .
افزایش فشار خون از ۱۲۰ / ۸۰ به ۱۳۹ / ۹۰ مراحل مرزی فشار خون را مشخص می کند . داشتن این فشار برای مدت طولانی ، زنگ خطری ست که طی آن ، فرد باید سریعا اقدامات لازم را جهت درمان انجام دهد . این اقدامات شامل رعایت رژیم ها و پرهیز های غذایی ، مصرف مواد غذایی کاهنده ی فشار خون ، افزایش فعالیت بدنی و فعالیت های ورزشی و … . در این مرحله ، بدن هنوز به طور کامل به فشار خون مبتلا نشده و می تواند به راحتی به وضعیت استاندارد برگردد .
رسیدن به فشار خون ۱۴۰ / ۹۰ تا ۱۵۹ / ۹۹ به معنی ابتلا به فشار خون اولیه است .
رقم های بیش از ۱۶۰ / ۱۰۰ نیز فشار خون ثانویه است . این ارقام بسیار خطرناک بوده و نیاز به درمان های فوری دارد .
فشار خون ممکن است موقتی افزایش یافته و یا به طور دائم ، تبدیل به یک بیماری شود . فشار خون بالا به صورت موقتی ممکن است در اثر عوامل محیطی باشد . مثلا مصرف غذا های پر نمک ، چرب و سرشار از کربوهیدرات ، احساس ترس و تنش های روحی ، مصرف دخانیات و … ، به صورت موقت باعث می شوند تا فشار خون به ارقام بسیار بالایی برسد . همچنین برخی بانوان در ماه های معینی از بارداری ، فشار خون بالایی را تجربه می کنند . این وضعیت ها معمولا در افراد عادی ، موقت بوده و بعد از گذشت بازه های زمانی ، از بین می رود . اما در صورتی که طولانی مدت ، فرد شاهد نوسانات فشار باشد ، باید به پزشک مراجعه نماید . در برخی شرایط ، پزشک ممکن است دارو هایی تجویز کند و یا دستگاه های فشار خون را به دست ببندد . این دستگاه ها ، فشار را در بازه های زمانی مشخصی برای ۲۴ ساعت ثبت می کنند . سپس پزشک با تفسیر نتایج ، می تواند اطلاعاتی را در مورد سیستم گردش خون فرد ، و نیز عملکرد قلبی وی دریابد .
برخی افراد ، بیش از سایرین در معرض ابتلا به بیماری فشار خون هستند . اولین عامل موثر در این بیماری ، سن افراد است . معمولا با عبور از سنین ۴۵ سالگی ، بافت ماهیچه یی قلب تا حدودی انعطاف و عملکرد خود را از دست می دهد . در این شرایط ، برای رساندن خون کافی به ارگان ها باید تلاش بیشتری کند . به همین دلیل ، عملکرد آن تحت تاثیر قرار می گرد .
عامل مهم دیگر ، رژیم غذایی بد حاوی سدیم ، کربوهیدرات و چربی زیاد است . این مواد نیز به نوبه ی خود در عملکرد قلبی تاثیر می گذارند . به حدی که طبق تجویز پزشک ، مصرف این مواد باید به صورت محدود شده صورت بگیرد و یا کاملا قطع شود .
همچنین چاقی و اضافه وزن نیز با ایجاد لایه های چربی دور بافت قلب ، عملکرد آن را با مشکل روبرو می کنند .
عوامل دیگر همچون استرس های محیطی ، بیماری های زمینه ای ، مصرف برخی دارو ها ، سابقه ی ژنتیکی فشار خون در خانواده و … از دیگر عوامل موثر در ابتلا به فشار خون هستند .
توصیه می گردد افرادی که به هر دلیل ، در معرض ابتلا به فشار خون هستند ، مرتبا با کمک دستگاه های تست خانگی ، فشار خود را تحت کنترل داشته باشند . چرا که این بیماری که با نام قاتل خاموش نیز شناخته می شود ، می تواند بدون هیچ علامتی در بدن فرد به وجود آمده ؛ و به مرور زمان به سرخرگ ها ، بافت های حیاتی و سایر بخش های بدن آسیب وارد کند . گاها این آسیب ها می توانند جبران ناپذیر بوده و اثرات آن تا پایان عمر با شخص باقی بمانند .

بسیار مهم